- 3 Kocie Przygody

Jak koty i ochrona środowiska mogą iść łapa w łapę, czyli kilka słów o TNR.

Niedawno obchodziliśmy Światowy Dzień Ochrony Środowiska [5 czerwca] – to czas, kiedy skupiamy się na naszej wspólnej odpowiedzialności za opiekę nad Ziemią. W kontekście tego ważnego dnia zastanówmy się, jak nasze działania mogą wpływać na środowisko w różnorodny sposób.

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak koty mogą iść łapa w łapę z ochroną środowiska? Czy te futrzaki, które niewinnie wygrzewają się na słońcu na podwórkach i ulicznych trawnikach, mogą mieć jakikolwiek wpływ na zdrowie naszej planety?

Bezdomne koty

Bezdomne koty to temat, który może wydawać się daleki i całkowicie nie związany z ochroną środowiska, ale zaskakująco, jest z nią ściśle powiązany. Liczba kotów na świecie jest oszacowana na ponad 500 mln [1], nie tylko potrzebują one naszej pomocy, ale również wpływają na lokalne ekosystemy na niespodziewane sposoby.

Dlatego w dzisiejszym wpisie, zainspirowani Dniem Ochrony Środowiska, skupimy się na programie znanym jako Trap-Neuter-Return (TNR), czyli po polsku Złap, Wysterylizuj, Oddaj. To strategia, której celem jest nie tylko poprawa losu bezdomnych kotów, ale również ochrona naszego środowiska.

Weź do ręki swój ulubiony napój, usiądź wygodnie i przygotuj się na fascynującą podróż do świata TNR, gdzie koty i ochrona środowiska idą razem łapa w łapę.

Będzie to wpis pełen zwrotów akcji, triumfów i wyzwań, które pokazują, jak możemy wszyscy działać, aby pomóc zarówno naszym czworonożnym przyjaciołom, jak i naszej pięknej planecie. Dlatego, mimo że wpis jak zwykle będzie długi, przeczytaj go do końca.

Bezdomne koty. Złap, wysterylizuj, oddaj

W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, bezdomne koty stanowią spory problem. Ich liczba nieustannie rośnie, a rozwiązania wydają się nie tyle niewystarczające, co nieadekwatne do skali wyzwania.

Według szacunków organizacji walczących o prawa zwierząt, na polskich ulicach żyje około 3 milionów bezdomnych kotów. Te osamotnione dusze błąkają się po naszych miastach i wsiach, szukając jedzenia, schronienia i, co najważniejsze, bezpieczeństwa.

Problem ten nie jest nowy. W przeszłości, rozwiązania i działania związane z bezdomnością kotów skupiały się głównie na ich odławianiu i usypianiu. Ta metoda, nazywana “Odłów i zabij”, była nie tylko okrutna, ale również nieskuteczna. Koty, które zastępowały te „złapane i uśpione”, szybko zajmowały te same terytoria, powodując “efekt próżni” – po prostu nie dało się zahamować reprodukcji.

W obliczu takiej sytuacji, i dojścia do głosu krytycznych uwag związanych z okrucieństwem takiego postępowania, pojawiła się potrzeba znalezienia innego rozwiązania – takiego, które byłoby humanitarne i dużo bardziej skuteczne. Tak powstała koncepcja TNR.

Ale co to jest TNR? Kiedy powstało?

Zmiana nastąpiła dzięki brytyjskim badaczom z organizacji “Cats Protection” już w latach 80-tych. To oni wprowadzili koncepcję TNR – Trap-Neuter-Return, której głównym celem jest kontrola populacji kotów bez konieczności, powiedzmy wprost, ich zabijania. Program polega na odławianiu bezdomnych kotów, ich sterylizacji, a następnie wypuszczaniu w miejsce, skąd zostały odłowione. Zabieg sterylizacji jest wykonywany przez weterynarza, a koty oznaczane są specjalnym znakiem (na przykład przez ucięcie końcówki ucha). Oznaczenie takie pozwala uniknąć ponownego odłowienia kota, który już przeszedł zabieg sterylizacji, unikając w przyszłości niepotrzebnego stresu dla zwierzęcia.

Program TNR na świecie.

TNR jest stosowane w wielu krajach na całym świecie. W Stanach Zjednoczonych jest to standardowa praktyka, zwłaszcza w większych miastach, gdzie liczba bezdomnych kotów jest szczególnie duża. W Wielkiej Brytanii, programy TNR są prowadzone przez różne organizacje charytatywne i są coraz bardziej uznawane jako najbardziej humanitarne i skuteczne podejście do problemu bezdomności kotów.

Zasada jest prosta, a skuteczność programu jest obiektem intensywnych badań. Wyniki jednoznacznie wskazują, że program przyczynia się do zmniejszenia liczby kotów bezdomnych, ale tylko wówczas, gdy jest stosowany w długim okresie czasu. Największe efekty można zauważyć tam, gdzie TNR jest obowiązkowe lub jest przez władze silnie promowane i wspierane. Dobrym przykładem są Stany Zjednoczone, gdzie na poziomie stanowego [Illinois], miasta [hrabstwo Santa Clara w Kalifornii], a nawet konkretnej społeczności programy TNR bardzo dobrze działają. W Wielkiej Brytanii badania wykazały, że efekt jest widoczny tylko wtedy, gdy program jest ciągły i obejmuje duże obszary.

Również w Japonii stosuje się programy TNR, choć nie zawsze na taką skalę jak w niektórych krajach zachodnich. Tam jednak część społeczności aktywnie angażuje się w prace na rzecz dobrostanu kotów, sterylizując je i dbając o ich zdrowie.

TNR a obowiązujące prawo.

Chociaż program TNR obecnie jest znany i stosowany na całym świecie, to często jest to dobrowolna inicjatywa organizacji pozarządowych, a nie kwestia obowiązującego prawa na danym terenie.

Opowieść o TNR to przede wszystkim historia konkretnych ludzi i lokalnych społeczeństw, które na nowo zaczęły patrzeć na problem bezdomności zwierząt. Zrozumiano, że nie tylko chodzi o dobro zwierząt, chociaż jest to bardzo ważne, ale także o równowagę ekosystemów, w których żyjemy.

Według wyników prowadzonych badań i słów naukowców, około 631 mln ssaków i niemal 144 mln ptaków pada w Polsce co roku ofiarą kotów. Ofiarami kotów są często zwierzęta zagrożone wyginięciem, szczególnie zagrożone są gatunki ptaków [2]. Również istnieje duże ryzyko, że bezdomne koty mogą przenosić choroby, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego.

TNR w Polsce.

W Polsce wiele organizacji i wolontariuszy realizuje program z własnej inicjatywy, pozyskując środki na różnego rodzaju zbiórkach, loteriach, z grantów czy funduszy samorządowych. To, co jest unikalne dla Polski, to zaangażowanie licznych wolontariuszy, którzy z niewielkimi środkami potrafią zdziałać cuda.

Niemniej jednak, potrzebna jest większa świadomość społeczna na temat problemu i skuteczności programu TNR. Aby skutecznie zahamować rozrost populacji kotów, niezbędne jest działanie na dużą skalę, z udziałem władz lokalnych, środowisk weterynaryjnych i organizacji prozwierzęcych.

TNR to nie tylko metoda na kontrolę populacji kotów, to również szansa na poprawę ich jakości życia. Sterylizowane koty są mniej agresywne, mniej narażone na choroby i żyją dłużej. Ponadto, wracając na swoje terytorium, nie zajmują miejsca nowym, niekastrowanym kotom, co przyczynia się do zahamowania rozmnażania. Jedno z badań przeprowadzonych na Florydzie wykazało, że po wdrożeniu programu TNR liczba bezdomnych kotów w badanym obszarze spadła o ponad 80% [3].

I choć… wyzwania, z którymi muszą się mierzyć wszyscy, którzy zajmują się bezdomnością kotów są ogromne – od braku funduszy po trudności związane z samym odłowieniem i opieką pooperacyjną – TNR przynosi długoterminowe korzyści zarówno dla kotów, jak i dla całych lokalnych społeczności.

Zahamowanie rozrostu populacji kotów, zmniejsza napięcie między ludźmi a zwierzętami, a także przyczynia się do zachowania bioróżnorodności poprzez ochronę innych gatunków zwierząt przed zbyt liczną populacją kotów.

Co można zrobić by przyczynić do poprawy dobrobytu kotów bezdomnych?

Można zacząć od:

Adopcja: Wiele bezdomnych kotów, które zostały poddane programowi TNR, potrzebuje stałego domu. Adopcja takiego kota to nie tylko szansa dla niego na lepsze życie ale także sposób na zwalczanie bezdomności.
Wsparcie dla lokalnych programów TNR: Można to zrobić na wiele sposobów – od wolontariatu w organizacji prowadzącej program TNR, poprzez finansowe wsparcie, aż po udostępnianie informacji o programach TNR na swoich mediach społecznościowych. Każda forma wsparcia jest cenna i przyczynia się do poprawy sytuacji bezdomnych kotów.
Edukacja: Świadomość społeczna na temat problemu bezdomnych kotów i znaczenia programu TNR jest kluczowa. Dziel się swoją wiedzą z innymi, rozmawiaj o tym problemie. Pamiętaj, edukacja to pierwszy krok do zmiany.
Sterylizacja i kastracja własnych zwierząt: Kontrola populacji kotów zaczyna się w naszym domu. Jeśli jesteś opiekunem kota i nie jesteś hodowcą, bezwzględnie wysterylizuj swoich zwierzaków. To proste działanie ma ogromny wpływ na problem bezdomności i co najważniejsze dla jakości i długiego życia twojego pupila .
Prowadzenie etycznej opieki nad zwierzętami: Zapewnij swoim zwierzętom bezpieczny dom, odpowiednią opiekę i miłość. Pamiętaj, że odpowiedzialne posiadanie zwierząt to klucz do rozwiązania problemu bezdomnych kotów.

Ważne by sobie uświadomić, że na pozór proste, działania mogą przyczynić się do ogromnej zmiany.

A gdyby tak razem!

Działając wspólnie na rzecz ochrony naszej planety, możemy skierować nasze działania w stronę harmonii między ludźmi a zwierzętami, dbając zarówno o dobrostan kotów, jak i o bioróżnorodność naszego środowiska. Zrozumienie, że ochrona środowiska to nie tylko ograniczanie zanieczyszczeń, ale również dbanie o wszystkie stworzenia, które na niej żyją, jest ważne dla utrzymania zdrowego ekosystemu.

Bezdomność element szerszego obrazu.

W tym kontekście, kwestia bezdomnych kotów nie jest odosobnionym problemem, ale elementem szerszego obrazu,

w którym wszystko jest ze sobą powiązane. Bezdomne koty, które są częścią naszego środowiska, zasługują na naszą troskę i odpowiedzialność. Wspierając program TNR, pomagamy kotom, ale także całemu ekosystemowi, w którym żyjemy.

Po tej szybkiej podróży przez świat TNR, od rozległych pejzaży Stanów Zjednoczonych poprzez Japonię – wyspę kotów, po nasz rodzimy kraj, dochodzimy do końca naszej opowieści. Ale nie bądźmy krótkowzroczni, ta historia wciąż się pisze. Każdy z nas może przyczynić się do jej rozwoju i pomóc napisać dalszy jej ciąg.

TNR to narzędzie, które ma szansę przynieść rzeczywistą zmianę. Ale tak jak młotek nie zbuduje domu bez pomocy ludzi, tak samo TNR nie rozwiąże problemu bezdomnych kotów bez naszej aktywnej pomocy i zaangażowania.

Nie bójmy się rozmawiać o tym problemie, edukować innych i zwiększać świadomość społeczną. Bądźmy odpowiedzialnymi i świadomymi opiekunami naszych zwierząt.

Pamiętajmy o tym, każdego dnia, nie tylko podczas Światowego Dnia Ochrony Środowiska. Jesteśmy częścią Ziemi, a ona jest częścią nas. Nasze działania mają znaczenie, zarówno dla nas, jak i dla świata, który nas otacza. Razem możemy uczynić naszą planetę miejscem lepszym dla wszystkich jej mieszkańców.

Niech ten wpis będzie zaproszeniem do podjęcia działania na rzecz kotów i naszej planety. Czy jesteś gotów, aby iść łapa w łapę z nami?

Twoje pytania, opinie i komentarze są dla nas bardzo cenne. Prosimy o podzielenie się nimi poniżej.